1 - Hưởng Thụ

Chén Thánh - Nơi Bạn Giỏi Hơn Giàu Hơn

Ở Việt Nam, câu nói "tự do tài chính" chắc chỉ mới du nhập vào khoảng 10 năm gần đây, nhưng một bộ phận các cụ nhà ta cũng đã thấu hiểu điều này từ rất rất lâu rồi.

Chỉ cần chi tiêu ít hơn số lương hưu mình nhận được, hoặc xịn hơn thì chỉ cần chi tiêu ít hơn số tiền thuê nhà từ một căn nhà mình cho thuê... thì cũng coi như đã là tự do tài chính rồi.

Các cụ cũng có câu chúc đầu xuân:

"Tiền vào như nước Sông Đà, tiền ra nhỏ giọt như cà phê phin"

Bài này chúng ta sẽ mổ xẻ "Tự Do Tài Chính" một cách rõ ràng và đơn giản hơn theo đúng phong cách triết lý 1-2-3 của bí kíp Chén Thánh.

Bắt đầu nào.

Chào mừng bạn đến với bài học "Hưởng Thụ".

Đây là một chủ đề nghe có vẻ "xa xỉ", nhưng thật ra lại là cốt lõi của tài chính cá nhân.

Hành trình này sẽ có 5 bước.

Bước 1: THU - CHI (Phương Trình Bắt Buộc)

Tài chính, dù phức tạp đến đâu, cuối cùng cũng chỉ xoay quanh hai thứ: Thu (bạn kiếm được bao nhiêu) và Chi (bạn xài bao nhiêu).

Toàn bộ hành trình Chén Thánh bạn đã đi qua:

Ánh Sáng Tri Thức
La Bàn Vận Mệnh
Nhật Ký Hành Động

...đều tập trung vào một việc: Nâng cao tri thức, nâng cao giá trị bản thân.

Mục đích là để tăng phần Thu.

Và từ bài học này, chúng ta sẽ tập trung vào vế còn lại:

Làm thế nào để "Chi" một cách hợp lý.

Chỉ có một con đường duy nhất để phân tích tài chính:

THU - CHI > 0

Nếu Thu - Chi của bạn lớn hơn 0, chúng ta mới có thể nói chuyện tiếp.

Nếu nó bé hơn hoặc bằng 0, bạn không thể có dư để đầu tư, để xây dựng tương lai.

Kết luận Bước 1: Toàn bộ cuộc chơi này chỉ bắt đầu khi THU > CHI.

Nhiệm vụ của bạn là:

Tăng Thu: Tăng kiến thức, kinh nghiệm, trải nghiệm.
Giảm Chi (hoặc Giữ Chi): Kiểm soát phần này.

Một cái bẫy lớn mà nhiều người gặp phải là: Khi Thu tăng... Chi cũng tăng theo.

Nếu vậy, bạn vẫn đang dậm chân tại chỗ. Mục tiêu lý tưởng là: Tăng Thu, nhưng giữ Chi ở mức sống hiện tại.

Bước 2: QUAN SÁT (Tìm Con Số Của Bạn)

Để kiểm soát "Chi", chúng ta dùng cách của Chén Thánh: Không quản lý, mà để nó tự quản lý.

Đây là cách làm:

Giả sử bạn kiếm được 10.000.000 VNĐ.

Bạn muốn chi tiêu tối đa 8.000.000 VNĐ.

Ngay khi nhận được 10 triệu, hãy chuyển 2 triệu vào một tài khoản hoàn toàn riêng biệt (Tài khoản đầu tư, tiết kiệm... cất nó đi).
8 triệu còn lại, bạn giữ trong tài khoản ngân hàng duy nhất mà bạn hay sử dụng.
Tất cả mọi khoản thanh toán: Tiền ăn, cà phê, hóa đơn, mua sắm... đều xuất phát từ 1 tài khoản 8 triệu này.
Khi nó hết, nghĩa là bạn đã tiêu hết ngân sách.

Cách này hiệu quả vì nó đơn giản. Bạn không cần ghi chép, không cần hàng chục cái "lọ".

Nhiệm Vụ của Bước 2:

Từ hôm nay, hãy áp dụng phương pháp "Không Cần Nhớ" ở trên.

Trong vòng 2 đến 3 tháng tới, không cần thay đổi bất cứ thói quen chi tiêu nào.

Chỉ cần quan sát và tìm ra 2 con số:

Chi tiêu Hàng tháng HIỆN TẠI: Tổng số tiền bạn tiêu xài trung bình mỗi tháng.
Chi tiêu THIẾT YẾU Tối thiểu Hàng tháng: Con số tối thiểu bạn cần để "sinh tồn" (tiền nhà, điện, nước, ăn uống cơ bản...).
- Lưu ý: Để đơn giản hóa, chúng ta sẽ thống nhất con số Thiết yếu Tối thiểu này luôn lớn hơn hoặc bằng 10.000.000 VNĐ/tháng.

Bước 3: HƯỞNG THỤ (Phân Loại Chi Tiêu)

Sau khi có con số ở Bước 2, bạn bắt đầu áp dụng bộ lọc "Hưởng Thụ" cho mọi khoản chi tiêu.

Chỉ cần chia làm 3 nhóm:

Thiết yếu
Hưởng thụ Ngắn hạn
Hưởng thụ Dài hạn

Để phân loại, trước bất cứ một khoản chi nào, hãy tự hỏi 2 câu.

Hai Câu Hỏi Quyền Lực

Câu 1: "Cái này là Thiết yếu hay Hưởng thụ?"

Nếu là Thiết yếu: Chi. Không phải nghĩ.
- Thiết yếu là gì? Là những khoản bạn không có cơ hội từ chối. Ví dụ: Tiền nhà, điện, nước, xăng xe đi làm, tiền ăn uống sinh hoạt tối thiểu.
Nếu là Hưởng thụ: Đi tiếp câu 2.

Câu 2: "Hưởng thụ này là Ngắn hạn hay Dài hạn?"

Nếu là Ngắn hạn: Xem xét BỎ QUA.
- Ngắn hạn là gì? Là các khoản mua sắm theo cảm hứng, ăn uống sang chảnh không cần thiết, các khoản chi cho cảm xúc nhất thời.
Nếu là Dài hạn: Xem xét CHI.
- Dài hạn là gì? Đây chính là các khoản Đầu tư. Đầu tư cho kiến thức (một khóa học), đầu tư cho sức khỏe (gym), đầu tư tài chính (chứng khoán, v.v.).

Khi đặt 2 câu hỏi này, bạn sẽ tự động loại bỏ được rất nhiều khoản chi không đáng có (Ngắn hạn) và có xu hướng đẩy tiền của mình vào các khoản có lợi cho tương lai (Dài hạn).

Bước 4: CỘT MỐC TỰ DO (Quỹ Hưởng Thụ Dài Hạn)

Bài học này giúp bạn:

Dùng Chén Thánh để tăng tối đa phần Thu.
Dùng 2 Câu Hỏi Quyền Lực để giảm Hưởng thụ Ngắn hạn.

Phần còn lại, toàn bộ hành trình này sẽ tập trung giúp bạn xây dựng phần Hưởng thụ Dài hạn (Đầu tư).

Vậy, bạn cần bao nhiêu để đạt được tự do? Con số đó chính là "Quỹ Hưởng Thụ Dài Hạn" Mục tiêu.

Chúng ta sẽ dùng quy tắc nhân 25 lần CHI TIÊU HÀNG NĂM.

Tại sao lại nhân 25? (Quy tắc 4%)

Giải thích đơn giản cho người mới: Con số này dựa trên "Quy tắc 4%".

Ý tưởng là: Khi bạn đã có được tổng số tiền mục tiêu (số tiền x25 đó), bạn sẽ không cất nó trong két sắt. Bạn sẽ đem nó đi đầu tư (vào Hưởng thụ Dài hạn).

Các tính toán tài chính chỉ ra rằng, khối tài sản này có thể tạo ra một khoản lợi nhuận an toàn tối thiểu là 4% mỗi năm(sau khi đã trừ lạm phát).

Và 4% của tổng số tiền đó vừa bằng số tiền chi tiêu hàng năm mà bạn đã tính.

Ví dụ:Chi tiêu năm của bạn là 120.000.000 VNĐ.Quỹ mục tiêu của bạn là 3.000.000.000 VNĐ (tức 120 triệu x 25).Lợi nhuận 4% của 3 tỷ = 120.000.000 VNĐ.

Điều này có nghĩa là: Bạn có thể sống thoải mái bằng chính khoản lợi nhuận 4% này mà không bao giờ cần đụng đến 3 tỷ tiền gốc.

Dựa vào 2 con số bạn tìm được ở Bước 2, đây là các cột mốc của bạn:

1. Quỹ Hưởng thụ Dài hạn Tối thiểu

Chi tiêu thiết yếu hàng tháng = 10.000.000 VNĐ (ví dụ mức tối thiểu)
Chi tiêu thiết yếu hàng năm = 10.000.000 VNĐ * 12 tháng = 120.000.000 VNĐ
Quỹ Tối thiểu = 120.000.000 VNĐ * 25 = 3.000.000.000 VNĐ (3 tỷ)

2. Quỹ Hưởng thụ Dài hạn Hiện tại

Chi tiêu hàng tháng hiện tại = 25.000.000 VNĐ (ví dụ)
Chi tiêu hàng năm hiện tại = 25.000.000 VNĐ * 12 tháng = 300.000.000 VNĐ
Quỹ Hiện tại = 300.000.000 VNĐ * 25 = 7.500.000.000 VNĐ (7.5 tỷ)

3. Quỹ Hưởng thụ Dài hạn Mong muốn

Chi tiêu mong muốn hàng tháng = 100.000.000 VNĐ (ví dụ)
Chi tiêu mong muốn hàng năm = 100.000.000 VNĐ * 12 tháng = 1.200.000.000 VNĐ
Quỹ Mong muốn = 1.200.000.000 VNĐ * 25 = 30.000.000.000 VNĐ (30 tỷ)

Đây là công thức nền tảng của phong trào FIRE (Financial Independence, Retire Early) – Tự do tài chính, nghỉ hưu sớm.

Đạt tự do rồi không có nghĩa là dừng lại. Những người đã khổ sở chinh phục được một đỉnh núi, không có lý do gì họ lại dừng lại. Họ sẽ tiếp tục chinh phục đỉnh cao mới.

Vì nó đã ăn vào máu rồi.

Nếu bạn muốn có "máu" đó, hãy bắt đầu ngay hôm nay.

Chọn con đường của riêng mình và cứ thế mà phi. Kệ mẹ bọn nó nói gì.

Bước 5: KẾT LUẬN (Điều Nghịch Đảo Chết Người)

Sau khi tính toán các con số ở trên, bạn sẽ thấy mình cần một "Quỹ Hưởng Thụ Dài Hạn" là bao nhiêu.

Nhưng ở một khía cạnh khác, hãy nhìn vào thực tế:

Đa phần chúng ta rơi vào trường hợp chưa có bất kỳ quỹ hưởng thụ dài hạn nào tồn tại, nhưng chúng ta đang chi tiêu và hưởng thụ như thể chúng ta đang CÓ một quỹ này rồi.

Hãy lưu ý điều nghịch đảo này ngay.

Đây chính là một trong những lý do cốt tủy mà rất ít người có thể đạt được sự tự do khỏi đồng tiền. Cứ làm, rồi lại tiêu hết. Một vòng xoáy, quay đi quay lại đã hết đời.

Bài tiếp theo chúng ta sẽ nói về "Chu Kỳ Cuộc Đời". Nó sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn tại sao bạn nên xây dựng quỹ hưởng thụ dài hạn này càng sớm càng tốt.

Bài tập này hoàn toàn bỏ qua vấn đề tài sản (như nhà cửa, xe cộ) và chỉ tập trung vào Thu và Chi.

Chúng ta có 3 phiên bản: